Koperdiefstal is erg lucratief. Handelaren kennen de illegale
praktijken, maar praten er liever niet over. De angst voor represailles
is groot.
VENLO/ROERMOND JOCHEM RIETJENS
Limburg is deze week twee keer in het nieuws met koperdiefstallen. In
Maasbree zijn tienduizenden kilo’s gestolen uit een loods en in het
Belgische Ophoven zijn Limburgers tegen de lamp gelopen na een
koperdiefstal. Bij die laatste roof kwam een inwoner van Ospel
noodlottig om het leven. Wat maakt de diefstal van koper zo
aantrekkelijk, waar gaat het gestolen goed naartoe en waarom zwijgen de
meeste handelaren in alle toonaarden als het gaat over de wereld van de
koperhandel?
Wraakacties
„De marktsituatie maakt diefstal aantrekkelijk”, zegt een
van de weinige Limburgse handelaren die de krant, weliswaar anoniem, wel
te woord wil staan. De 52‑jarige eigenaar van een metaalrecyclingbedrijf
heeft namelijk geen behoefte aan eventuele wraakacties uit de sector.
Dat geldt ook voor een 68‑jarige provincie‑genoot en collega‑ondernemer.
„Een overtogen woord en de sjacherraars staan voor je deur om verhaal te
halen.” Handgepeld koper, dat is koper dat is ontdaan van alle plastic
omhulsels, doet momenteel 7 euro per kilo. „150 kilo heeft een waarde
van 1050 euro”, zegt de bedrijfseigenaar.
150 kilo
150 kilo is precies het gewicht aan koper dat de Belgische
politie heeft gevonden in een gezonken plezierbootje in jachthaven de
Spaenjerd in Kinrooi, vlak over de grens bij Stramproy. Het koper is
maandag gevonden, bij de berging van de boot die zondagavond gezonken
is. Aan boord van het bootje waren drie Limburgse mannen. Twee
drenkelingen zijn uit het water gevist en met
onderkoelingsverschijnselen naar het ziekenhuis overgebracht. De derde
drenkeling blijkt te zijn verdronken en is maandagmiddag gevonden. Het
gaat om een 43‑jarige man uit Ospel.
Aangehouden
Na de vondst van het koper zijn de twee overlevenden, een
29‑jarige man uit Heythuysen en een 40‑jarige man uit Montfort, door de
Belgische politie aangehouden op verdenking van koperdiefstal en
bendevorming.
„Voor 300 euro de man riskeer je dus je leven”, zegt de metaalhandelaar.
Het gestolen koper is afkomstig van een baggerschip in een grindplas bij
Ophoven. Het is een kleine hoeveelheid, vergeleken bij de koperdiefstal
uit een loods in Maasbree. Daar hebben dieven tienduizenden kilo’s aan
kabels van energieleverancier Enexis buitgemaakt. Het gaat om een waarde
van ongeveer 350.000 euro. De diefstal is ontdekt door een team van
privédetective John Vullers. Hij is ingeschakeld nadat het vermoeden
bestond dat uit de loods koper werd ontvreemd.
„De waarde is zo hoog, vanwege de schaarste”, zegt de eigenaar van het
metaalrecyclingbedrijf. „Onlangs is een kopermijn in Indonesië gesloten.
Die was goed voor 5 procent van de wereldhandel.” Ook de importheffingen
van de Amerikaanse president Donald Trump spelen volgens hem een rol.
„Amerikaanse bedrijven zagen tegenmaatregelen aankomen en hebben daarom
nog voordat de heffingen ingingen op grote schaal koper ingekocht tegen
lagere tarieven.”
Buitenland
De vraag is waar de koperdieven met hun gestolen waar naartoe
gaan. „Waarschijnlijk verdwijnt die naar het buitenland”, zegt Paul
Vermeij. Hij is woordvoerder bij de Metaal Recycling Federatie (MRF). De
brancheorganisatie telt 120 leden met in totaal 150 bedrijfslocaties.
Daarnaast zijn er in Nederland nog ruim 600 ondernemers actief in de
schroothandel. „De MRF heeft een meldpunt voor particulieren en
bedrijven die slachtoffer zijn van diefstal van metalen. Vanuit het
meldpunt waarschuwen we direct onze leden.” Op deze manier probeert de
brancheorganisatie de handel in gestolen waar, zoals koper, tegen te
gaan. „Leden die over de schreef gaan, riskeren een royement en dat kan
betekenen dat je in onze sector volledig wordt buitengesloten.”
Registratieplicht
„Het is erg moeilijk om gestolen koper in Nederland te
verkopen”, zegt de 52‑jarige ondernemer. Sinds 2012 geldt namelijk een
strenge registratieplicht die in het leven is geroepen om koperdiefstal
te bestrijden. „We moeten het wegen, registreren, de herkomst opnemen in
de administratie, de persoonsgegevens van de verkoper noteren
enzovoorts.” Als hij vermoedt dat een particulier gestolen koper
aanbiedt, weigert hij de aangeboden handelswaar te kopen. „Veel te
risicovol, voor die paar tientjes die ik er uiteindelijk aan verdien.”
Een vermoeden ontstaat wanneer een verkoper met bijvoorbeeld 200 kilo
handgepeld koper op de proppen komt. „Of als iemand met een vraagprijs
van 4 euro per kilo genoegen neemt”, zegt zijn collega. „Als je weet wat
het koper waard is, snap je dat zo’n verkoper erg snel van zijn koper af
wil.”
Bijstand
„Ondernemers in de branche moeten hun waar registreren in het
Digitaal Opkopers Register (DOR)”, zegt een woordvoerder van de politie.
„Alles staat tot in detail beschreven.” Bij controles kan de politie het
register inzien en controleren of de voorraad bij een bedrijf
overeenkomt met de gegevens in het register.
De twee handelaren denken net als de woordvoerder van de
brancheorganisatie dat veel in Nederland gestolen koper naar het
buitenland verdwijnt. „Vaak rechtstreeks, maar ongetwijfeld ook via de
kleine sjacheraars die bij de gemeente in de bijstand staan en tegelijk
via hun oud ijzerhandel flink verdienen”, stelt de 68‑jarige. „Nu weet
je precies waarom we niet met naam en toenaam in de krant willen”, sluit
de ander af.
